Waardebepaling van postzegels is cruciaal voor het opbouwen van een goede collectie. Het kopen van slechte zegels om ze er na weer op te waarderen, is zonde van je geld. Omdat er weinig heldere standaarden zijn die iedere verzamelaar snel begrijpt, doe ik hier een dappere poging toe.
De PSE grading standaard is complex met rare positieve benamingen. Stanley Gibbons spreekt van "superb, very fine, fine, average, poor", wat beter te begrijpen is. Omdat superb zeldzaam is, voegen we daar nog extremely fine aan toe. Zo komen we onbedoeld uit op een zelfde rijtje als de Wikipedia.
De meeste zegels die we hebben vallen in de standaard '50 Fine' categorie. Alhoewel die zegels prima zijn, raad ik iedereen aan om minimaal voor '70 Very Fine' te gaan, omdat je deze kwaliteit nooit meer hoeft te vervangen.
Een kort overzichtje:
Perc | Grade | EN | NL | Omschrijving |
95 | Superb | Superb | Topstuk | Foutloos. |
85 | XF | Extremely Fine | Zeer fraai | Ogenschijnlijk foutloos. |
70 | VF | Very Fine | Fraai | Kleine foutjes. |
50 | F | Fine | Prima | Onbeschadigd. |
30 | Avg | Average | Matig | Licht beschadigd. |
10 | P | Poor | Slecht | Beschadigd. |
Let op dat nieuwe zegels kritischer moeten worden beoordeeld dan oude zegels.
We gaan hier even verder op in met een aantal voorbeelden uit eigen collectie.
De uiteindelijke waarde van een zegel is van veel factoren afhankelijk.
95 Superb (Topstuk)
Betere zegels kan je bijna niet vinden en zijn daarom zeldzaam.
Centrering: Perfect in het midden.
Kleur: Volle kleur
Tanding: Mooi en foutloos
Stempel: Duidelijke kopstempel of licht en leesbaar gestempeld.
Ongebruikt: Minimale plakkerspoor
85 Extremely Fine (Zeer fraai)
Zegels waar je trots op kan zijn, de pronkstukken uit je verzameling. Ook als zijn ze nog zo mooi, als je goed kijkt kan je toch nog iets vinden wat niet helemaal goed is. Maar ook voor deze zegels geld dat ze zeldzaam zijn.
Centrering: Redelijk in het midden.
Kleur: Mooie kleur
Tanding: Zonder fouten
Stempel: Goede kopstempel of licht en duidelijk gestempeld.
Ongebruikt: Kleine plakkerspoor zonder resten
70 Very Fine (Fraai)
Dit is een duidelijk stap omhoog van standaard. Op alle punten moet deze zegel redelijk zijn. Er kan een nette plakker op zitten.
Centrering: Goede marges.
Kleur: Geen verkleuring
Tanding: Kleine foutjes
Stempel: Mooie duidelijke stempel.
Ongebruikt: Nette plakker
50 Fine (Prima)
De bulk van je zegels zal deze kwaliteit hebben. Ze zijn niet de mooiste, maar grotendeels zonder beschadigingen en zijn goed genoeg voor ieders verzameling.
Centrering: Marges rondom.
Kleur: Lichte verkleuring of vlekken
Tanding: Met foutjes
Stempel: Minder mooie stempel.
Ongebruikt: Grote plakker
30 Average (Matig)
Deze kwaliteit is net aan genoeg om in je verzameling te doen. Maar door lichte beschadigingen wil je hier uiteindelijk toch een betere voor hebben. Ook moeten ze nog redelijk ogen.
Centrering: Marges rondom.
Kleur: Verkleuring of vlekken
Tanding: Hoek of hele tand weg
Stempel: Lelijke stempel.
Ongebruikt: Weinig tot geen gom of met grote plakkers
10 Poor (Slecht)
Deze zegels wil je eigenlijk niet in je verzameling hebben, ze zijn beschadigd. Misschien leuk om een missend plekje op te vullen. Ze zijn weinig tot niets waard.
Centrering: Weinig marge en ingesneden.
Kleur: Zware verkleuring of vervaagd
Tanding: Hoek of hele tand weg of met scheur
Stempel: Uitgesmeerde stempel.
Ongebruikt: Verkleuring achterzijde